مقدمه و کلیات
رشد روزافزون هزينههاي نظامهاي سلامت در سراسر دنيا به يكي از دغدغههاي اصلي مديران و تصميمگيران نظامهاي سلامت تبديل شده است. گسترش مداوم فنآوريهاي جديد و گرانقيمت سلامت، افزايش انتظارات جوامع از نظامهاي سلامت و رشد بيماريهاي مزمن و سخت درمان در ميان مردم، از دلايل مهم اين رشد شديد بوده است. نظام سلامت ايران نيز همچون ساير نظامهاي سلامت، با چالش افزايش شديد هزينهها روبهرو است. در حالي كه شاخص كلي هزينهها در كشور در 20 سال گذشته 30 برابر شده است؛ اين رشد در هزينههاي بخش سلامت 71 برابر شده است. اين موضوع باعث شده است كه نظام سلامت در بخشهاي مختلف با مشكلات زيادي مواجه گردد.
روشن است كه همهي بخشهاي نظام سلامت كشور به نحوي تحت تاثير مشكلات اقتصادي قرار دارند. برخي از اين مشكلات، از مشكلات ساختاري و دروني هر بخش ريشه گرفته است؛ برخي، از ديگر بخشهاي نظام سلامت به آنها تحميل شده است و برخي از مديريت و سياستهاي كلان سلامت منشا گرفته اند
واقعيت اين است كه بدون توجه كافي به علت بروز مشكلات، تلاش هاي انجام شده براي بر طرف كردن آن ها با ناكامي مواجه خواهد شد. همچنين ندادن بهاي كافي به همه ي عوامل موثر در پيشبرد اهداف، دستيابي به آن ها را زير سوال خواهد برد.
افزايش هزينههاي درماني در تمام نقاط دنيا، اكثر دولتها و سازمانهاي ذيربط را وادار نموده است تا در مورد ايـن امـر بـه تفكر بپردازند، و اين خـدمات را از جنبـههـاي اقتصـادي مـورد تجزيه و تحليل قرار دهند. همچنين، اگر به خدمات بهداشتي به عنوان يك كـالا نگريسـته شـود، حيـاتي بـودن و عـدم امكـان جانشيني اين خدمات از عوامل بسيار مهم هستند كه افتراق آن را با ساير خدمات مطرح ميكند.
بر اساس گـزارش سـازمان جهـاني بهداشـت، بيمارسـتانهـا در كشورهاي جهان سوم در حدود نيمي از هزينههاي ملي بخـش بهداشت را به خود اختصاص ميدهند. سـهم بيمارسـتانهـا از هزينههاي جاري دولت در بخش بهداشت ودرمان بين 50-8 درصد است. در شرايطي كه افزايش هزينههـاي مراقبـت سـلامت، امـري همهگيراست تعجبی ندارد که: بيمارستانها به عنوان عمـدهترين مصرف كننده در نظام خدمات سـلامت، در كـانون توجـه عموم قرار گرفته اند.
عليرغم محدوديت منابع مالي وسرمايه، اين گونـه منـابع بـه بيمارستانهايي اختصاص مييابد كـه بـازده آنهـا در مجمـوع بيشتر از 50-40 درصد نيست. بـه عبـارت ديگـر در كشـورهاي نيازمند ومحروم، بودجهاي كه صرف خدمات بيمارسـتاني مـيگردد، هرگز با توليد واقعي آنها متعادل ومناسب نيست. بكارگيري مطلوب منابع مادي وانسـاني بـراي توليـد وعرضـه موثر خدمات بهداشتي درمـاني مسـتلزم آگـاهي از قانونمنـديهاي اقتصادي است.
از سوي ديگر، منشا اصلي پيشـرفت اقتصـادي در كشـورهاي توسعه يافته، نه رشد سرمايه مادي، بلكه سـرمايه انسـاني بـوده است. فردريـك هاربينسـون معتقـد اسـت كشـوري كـه نتوانـد مهارتها ودانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملي به نحو موثري بهره برداري كند، قادر نيست هـيچ چيـز ديگـري را توسعه بخشد.
با توجه به مطالب ذکر شده و اين كه بيمارستان ماهيتا يك بنگاه اقتصادي درآمد - هزينه، هرچند غير انتفاعي، محسوب ميشود، ضرورت اداره بيمارستان را به صورت اقتصادي ايجاب مـيكند. پس نگرش اعضاي شـبكه تصـميمگيـري بيمارسـتان بـه مفاهيم اقتصادي و اقتصاد بيمارستان براي مديريت كارا و بهـره ور در بيمارستان بسيار حائز اهميت است.
چشم انداز هسته پژوهشی
"ارائه راهکاری مدیریت بهینه و اقتصادی نظام سلامت"
ماموریت هسته پژوهشی
- شناسایی، بررسی چالشهای اقتصادی بیمارستانها و نظام سلامت
- شناسایی و پیشبینی زیرساختاریهای لازم جهت مدیریت بهینه و اقتصادی بیمارستانها
- ایجاد قطب علمی جهت انجام پژوهشهای آینده پژوهی در حوزه اقتصاد بیمارستانها و نظام سلامت
- ارائه راهکارهای اجرایی مدیریتی جهت کاهش چالشها و مشکلات اقتصادی بیمارستانها
محورهای تحقیقاتی هسته پژوهشی
- چالشها و مشکلات اقتصادی نظام سلامت
- مهندسی ارزش در نظام سلامت
- راهکارها و روشهای مدیریت بهینه و اقتصادی نظام سلامت
راهکارها
- تشکیل تیم پژوهشی
- انجام طرحهای پژوهشی و اجرایی
- اجرایی کردن نتایج طرحها در بیمارستانها
- ارتباط دانشجویان مهندسی صنایع، اقتصاد، اقتصاد سلامت، مدیریت، مدیریت خدمات درمانی و سایر رشته ای مرتبط و انجام پژوهش در این حوزه
- ارتباط با اساتید و صاحبنظران در این حوزه
اهداف و دستاوردها
- چاپ حداقل 2 مقاله در سال
- ارائه راهکارهای اجرایی جهت مدیریت بهینه و اقتصادی نظام سلامت
ارکان هسته:
سوپروایزر هسته: دکتر حمید پوراصغری
مسئول هسته: دکتر مسعود اعتمادیان
دستیار هسته: دکتر محسن عباسی
اعضاء هسته: دکتر محمد جواد سلیمانی، دکتر حمید پور اصغری، ، خانم شعبانی، خانم حسین پور